Κυρίες και κύριοι Υπουργοί, αγαπητοί Βουλευτές, κύριοι Δήμαρχοι, αγαπητέ Πρόεδρε της ΚΕΔΕ, φίλες και φίλοι, στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης,
Επιτρέψτε μου καταρχήν να ξεκινήσω ευχαριστώντας σας για την αποψινή σας παρουσία. Με δεδομένα τα δύσκολα καιρικά φαινόμενα, να πω, όπως αναφέρθηκε και πριν από τον Άδωνι, ότι ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται στην απόλυτη εγρήγορση σε σχέση με τη διαχείριση των φαινομένων αυτών. Και προφανώς επειδή βρισκόμαστε σε μια έκθεση τεχνολογίας να τονίσω ότι ακόμη και σε αυτή την πολύ δύσκολη διαχείριση η τεχνολογία έρχεται και παίζει το ρόλο της: το γνωστό σε όλους 112 δρα ως εργαλείο ενδυνάμωσης του πολίτη, ως εργαλείο ενημέρωσης του πολίτη, έχει πλέον θεμελιώσει τη μεγάλη του αξία σε πολύ δύσκολες καταστάσεις. Και βέβαια συνολικά η τεχνολογία έχει έρθει το τελευταίο χρονικό διάστημα, την τελευταία διετία, να δράσει ως ένας επιταχυντής, ως ένας μηχανισμός διευκόλυνσης του πολίτη συνολικά, σε πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες.
Η φετινή Beyond 4.0 εδώ στην πόλη της Θεσσαλονίκης έχει ξεχωριστή σημασία για όλους μας, έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό για την πόλη. Και επειδή, όπως ανέφερε και ο αγαπητός Τάσος, εκπροσωπώ τον Πρωθυπουργό με αυτή την ομιλία θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω με τα λόγια του. Μόλις προχθές ο Πρωθυπουργός εγκαινιάζοντας τις νέες εγκαταστάσεις τις Pfizer είπε ότι «η Θεσσαλονίκη γίνεται η πρωτεύουσα της εξωστρέφειας, της νέας σκέψης, των νέων αγορών και ότι μαζί με τη Θεσσαλονίκη αλλάζει πρόσωπο και όλη η Ελλάδα. Γίνεται έδρα μεγάλων ξένων επενδύσεων, προσανατολίζεται πια στην εξωστρέφεια, στην τεχνολογία, στις εξαγωγές».
Αυτό συμβαίνει, αυτή είναι η πραγματικότητα και συμβαίνει σε όλα τα σημεία της χώρας. Ειδικά θα έλεγε κανείς στο χώρο της τεχνολογίας είναι άμεσα διακριτή μια μεγάλη μεταστροφή που συμβαίνει στην Ελλάδα. Και επειδή εδώ βλέπω πολλά πρόσωπα με τα οποία συνεργαζόμαστε, που είναι αν θέλετε κομμάτια αυτού του παζλ ο καθένας από σας αυτής της μεγάλης τεχνολογικής αλλαγής, δεν νομίζω ότι χρειάζεται να πω πολλά.
Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 1.300 υπηρεσίες που η Ενιαία Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου παρέχει ψηφιακά. Έχουν υλοποιηθεί αυτές οι υπηρεσίες από μηχανικούς τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι το εθνικό σύστημα εμβολιασμού ήταν ένα αποτέλεσμα αυτής της ώσμωσης μηχανικών και από μεγάλες εταιρίες πληροφορικής και από μικρές εταιρίες πληροφορικής και από τα στελέχη τα δικά μας.
Η Ελλάδα πλέον αναφέρεται – και εδώ να πω πως ξέρω ότι σύντομα θα έχουμε και πολλά καλά νέα – αναφέρεται σε διεθνή συνέδρια, κερδίζει βραβεία για τις πρακτικές της στο χώρο του ψηφιακού μετασχηματισμού. Η Ελλάδα υποδέχεται ξένες επενδύσεις στο χώρο της τεχνολογίας και έχει αρχίσει να γίνεται σημείο αναφοράς με πάρα πολλές από τις πρακτικές της. Πέρα από τις 1.300 αυτές περίπου υπηρεσίες που θα μπορούσε κανείς να σταθεί πολύ σε αυτές και το σημαίνουν για το κράτος, τι σημαίνει για το κράτος να απλουστεύεις την γραφειοκρατία ενός γεγονότος της ζωής, είτε είναι η γέννηση, είτε είναι η απώλεια κάποιου που αγαπάς, είτε είναι το να παίρνεις τις αποζημιώσεις για το λογοθεραπεία του παιδιού σου, είτε είναι το να ανανεώνεις ένα δίπλωμα οδήγησης, να πω ότι όλες αυτές οι επιλογές έχουν πίσω τους κάποιες βασικές φιλοσοφικές γραμμές. Βασικά δύο συν μία, θα μου επιτρέψετε να σταθώ σ’ αυτές.
Η πρώτη είναι ότι σχεδιάζονται με τον πολίτη στο επίκεντρο. Ακούγεται σύνθημα, δεν είναι καθόλου σύνθημα: πολιτοκεντρικές υπηρεσίες. Δηλαδή δεν σχεδιάζεις ένα γεγονός της ζωής με επίκεντρο το κράτος, άρα να ζητάς απ’ τον πολίτη να πάει σε 5, σε 10, σε 15, σε 20 γκισέ. Το σχεδιάζεις απ’ τη μεριά του πολίτη, μέσα από ένα ενιαίο ψηφιακό σύστημα, μέσα από έναν κεντρικό τρόπο διαχείρισης αυτής της αλληλεπίδρασης. Αυτό είναι κάτι το οποίο γενικά δεν συμβαίνει. Όταν αναλάβαμε, στη γέννηση ενός παιδιού έπρεπε ο γονιός αφού γεννηθεί το παιδί να πάει σε 5 διαφορετικά γκισέ.
Τώρα με τη συνεργασία όλων των συναρμόδιων υπουργείων, του Υπουργού Εσωτερικών, του Υπουργείου Εσωτερικών, του Υπουργείου Ανάπτυξης – όλα τα υπουργεία καθίσαμε μαζί και το ξανασχεδιάσαμε. Και αυτό κάνουμε για κάθε γεγονός της ζωής, βασικά έχουμε κάνει κάτι απλό, οι δήμαρχοι το καταλαβαίνετε ίσως πολύ καλύτερα από μας: καθημερινότητα, δηλαδή σε μια διαχείριση, σε μια αλληλεπίδραση της σχέσης του πολίτη με το κράτος, με μολύβι και χαρτί ούτε καν με υπολογιστή, να βάλεις κάτω τις 5 διαδικασίες, τις 7 διαδικασίες και να προσπαθήσεις να τις κάνεις 1. Και ιδανικά ψηφιακή. Αυτή η διαχείριση είναι, αν θέλετε, η πρώτη βασική φιλοσοφική γραμμή.
Η δεύτερη προέρχεται πιο πολύ από τον κόσμο της πληροφορικής, εδώ οι πληροφορικοί νομίζω ότι το ξέρουν καλύτερα, υπάρχει ένας όρος, μια τεχνική ορολογία που λέγεται agile στην πληροφορική. Βασικά τι σημαίνει: σημαίνει να χτίζεις ένα σύστημα όροφο-όροφο, πέτρα-πέτρα, να μην περιμένεις το τελικό φαραωνικό προϊόν στο τέλος. Γιατί αν το κάναμε με τον πατροπαράδοτο τρόπο που δεν δούλεψε, θα περιμέναμε το gov.gr στην τελική του μορφή – δεν ξέρει κανείς σε ποιο σωτήριο έτος αυτό θα συνέβαινε.
Επιλέξαμε να το χτίσουμε υπηρεσία-υπηρεσία και όροφο-όροφο, και έτσι ξεκινήσαμε τον Μάρτιο του 2020 με 501 υπηρεσίες που προϋπήρχαν, πολλές εταιρίες πολλοί από σας είχαν σχεδιάσει αυτές τις υπηρεσίες, τις κατατάξαμε όμως, τις βάλαμε σε μια ενιαία πύλη και διαπιστώσαμε ότι πολλοί συμπολίτες μας δεν γνώριζαν καν ποιες είναι, ακριβώς επειδή η πληροφορία δεν βρισκόταν σε ένα σημείο με έναν ενιαίο τρόπο και μια ενιαία φιλοσοφία.
Και τέλος, η συν μία, έχει να κάνει με την ίδια την πανδημία. Στις αρχές της πανδημίας υπάρχει ένα κείμενο το οποίο βγαίνει στους Financial Times, ενός πολύ γνωστού ισραηλινού φιλοσόφου, του Γιούβαλ Χαράρι. Ο Πρωθυπουργός διάβασε αυτό το κείμενο, το διάβασα κι εγώ κι η ομάδα μου και το κείμενο αυτό είχε τον τίτλο «Μετά την πανδημία», ενώ ακόμα ξεκινούσε η πανδημία. Και έλεγε λίγο πολύ το εξής: ότι αν δει κανείς την ιστορία των πανδημιών, σε δύο χρόνια και κάτι, οι πανδημίες περνάνε, τι μένει; Μένει ως κληρονομιά το σύνολο των επιλογών που κάναμε κατά τη διάρκεια τους.
Και τόνιζε ο ισραηλινός φιλόσοφος ότι: προσέξτε πάρα πολύ τι επιλογές θα κάνετε τα διάφορα κράτη της υφηλίου, ειδικά στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής γιατί αυτές θα μείνουν, θα πάτε προς μια κατεύθυνση να διαχειριστείτε μόνο την πανδημία καθ’ αυτή; Ή θα πάτε προς μια κατεύθυνση ενδυνάμωσης του πολίτη; Εδώ η επιλογή του Πρωθυπουργού ήταν εμφανής, ήταν η δεύτερη, γι’ αυτό το λόγο και κάθε υπηρεσία σχεδιάστηκε με πολιτοκεντρική λογική, με τον πολίτη στο επίκεντρο, και τα νούμερα μιλούν από μόνα τους.
Ξεκινήσαμε γιατί έχουμε μια αίσθηση των ψηφιακών συναλλαγών, του πόσες είναι στη χώρα. Ξεκινήσαμε από 8,8 εκατομμύρια συναλλαγές το 2018. 8,8 εκατομμύρια επισκέψεις που δεν έγιναν, το 2018. Το 2019 έχουμε 34 εκατομμύρια, το 2020 έχουμε 94 εκατομμύρια, το πρώτο εξάμηνο μόνο του 2021 έχουμε 150 εκατομμύρια. Εκθετική καμπύλη. Αυτό είναι συνάρτηση και των νέων αναγκών προφανώς που προέκυψαν: το κράτος έπρεπε να συνεχίσει να λειτουργεί όπως συνέχισαν να λειτουργούν και επιχειρήσεις.
Αυτό κατοχυρώθηκε, αλλά ο ισχυρισμός μου θα ήταν ότι αυτό είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό κατάκτηση της προσφοράς των νέων υπηρεσιών, αυτών των 1.300 περίπου υπηρεσιών που παρέχονται ήδη ψηφιακά, και είναι μια μεγάλη κατάκτηση η οποία θα μείνει ως μία θετική κληρονομιά.
Ανέφερα παραπάνω τη Θεσσαλονίκη και επιτρέψτε μου να πω ότι η Θεσσαλονίκη πρόσφατα υποδέχθηκε το νέο κέντρο της Pfizer, της εταιρίας που, όπως είπε κι Άδωνις, την κορυφαία θέση κατέχει ένας Θεσσαλονικιός, ο κύριος Μπουρλά. Και βέβαια, εγκαινιάζουμε αύριο τη Cisco, το κέντρο καινοτομίας και αρκεί κανείς να κάτσει λίγο να αναλογιστεί όλα αυτά τα νέα αρκτικόλεξα για εκείνους που δεν ξέρουν που μπήκαν στη ζωή μας με τη μορφή επενδύσεων: Cisco, Pfizer, Microsoft, Data Realty, Data Helix.
Όλο αυτό συμβαίνει πάρα πολύ γρήγορα και επιτρέψτε μου να πω μιλώντας και με μια πιο πολιτική διάσταση ότι η οικονομική διάσταση αυτών των επενδύσεων είναι αυταπόδεικτη αλλά έχουν και μια πολιτική διάσταση, είναι αφιερωμένες – και νομίζω οι αρμόδιοι υπουργοί θα συμφωνήσουν μαζί μου – σε όλους εκείνους τους νέους Έλληνες και τις νέες Ελληνίδες οι οποίοι κατά τα χρόνια της κρίσης αναγκάστηκαν να φύγουν στο εξωτερικό, επειδή κάποιοι από επιλογή αλλά κάποιοι δυστυχώς από ανάγκη δεν μπορούσαν να βρουν, αν θέλετε, την τύχη τους εδώ. Και πλέον με αυτές τις κινήσεις, με αυτές τις επενδύσεις αλλάζουμε αυτό το τοπίο.
Επιτρέψτε μου μια προσωπική αναφορά και να κλείσω με αυτήν. Θυμάμαι ως νεαρός σπουδαστής που είχα μόλις γυρίσει στην Ελλάδα είχε γίνει ένα debate το 2011 αν πρέπει κανείς να φύγει από την Ελλάδα ενώ η κρίση ξεκινούσε ή να μείνει. Και θυμάμαι ότι κάποιος είχε αναφέρει σε αυτό το debate την εξής εικόνα που μου έχει μείνει. Είχε αναφέρει ένα ρητό του Αρχίλοχου «Πολλ’ οίδ’ ἀλώπηξ, ἐχῖνος δέ έν, μέγα» αν το λέω σωστά: «πολλά ξέρει η αλεπού, ο σκαντζόχοιρος ένα αλλά καλό». Και αυτό το οποίο είχε προσπαθήσει να πει είναι ότι για να επιβιώσεις στην κρίση πρέπει να είσαι λίγο-πολύ αλεπού. Αν είσαι σκαντζόχοιρος, εννοώντας μεταφορικά διδακτορικός, μεταδιδακτορικός, εξειδικευμένος, θα έχεις δυσκολίες σε ένα καθεστώς όπου υφίσταται οικονομική κρίση.
Αυτό ακριβώς είναι που προσπαθήσαμε, νομίζω, να ανατρέψουμε, αυτό που προσπαθεί η κυβέρνηση να ανατρέψει, αυτό είναι το όραμα του Πρωθυπουργού, ότι η προοπτική, το πεπρωμένο, δεν είναι κληρονομιά, το πεπρωμένο είναι επιλογή. Και ακριβώς επειδή είναι επιλογή, και ακριβώς επειδή αυτός ο χώρος, ο χώρος της πληροφορικής, όλοι εσείς, και η τοπική αυτοδιοίκηση στο πως συντάσσεται σ’ αυτό το χώρο, θεμελιώνει κι αποδεικνύει καθημερινά τις τεράστιες δυνατότητες της χώρας, όπως αποδείχθηκαν σε ένα σύστημα εμβολιασμού που άλλοι πιο ψηφιακά προηγμένοι από εμάς δεν κατόρθωσαν να σφυρηλατήσουν και να δημιουργήσουν με τον τρόπου που το κατορθώσαμε εμείς, νομίζω ότι αποδεικνύουμε ότι πάρα πολύ συχνά από αυτή τη φράση που έχουμε μάθει να ακούμε εδώ και χρόνια «δεν γίνεται, δεν γίνεται», το «δεν» ενίοτε σβήνει και μπορούμε κάλλιστα να το πετύχουμε κι εμείς.
Σας ευχαριστώ πολύ. Καλή αρχή στην έκθεση.