Ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης έδωσε στις 07-11-2021 συνέντευξη στην εφημερίδα «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» και τη δημοσιογράφο Φώφη Γιωτάκη.
Καθώς το 2021 πλησιάζει προς το τέλος του, πώς αξιολογείτε τις επιδόσεις του κράτους ως προς την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του;
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημοσίου ήταν από την πρώτη στιγμή στο επίκεντρο του σχεδιασμού της κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προσωπικά. Βεβαίως, τον Ιούλιο του 2019, το μέλλον έμοιαζε να προδιαγράφεται τελείως διαφορετικό. Η πανδημία και οι προκλήσεις που εμφανίστηκαν δημιούργησαν μια σειρά νέων προτεραιοτήτων για την κυβέρνηση, ωστόσο ώθησαν στο να επιταχύνουμε τις δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού, να σκεφτούμε πιο δημιουργικά και να υλοποιήσουμε καινοτόμες πλατφόρμες και εφαρμογές που έφεραν την Ελλάδα στην πρωτοπορία. Στόχος μας και τότε και τώρα είναι να μετασχηματίσουμε πλήρως την εμπειρία του πολίτη στις συναλλαγές του με το Δημόσιο. Μέσω του gov.gr, που είναι το εμβληματικό έργο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Δημοσίου, πολίτες και επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα χρήσης 1.277 ψηφιακών υπηρεσιών, και διαρκώς προστίθενται νέες. Η ανταπόκριση των πολιτών είναι πολύ μεγάλη. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2021 πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 150.000.000 ψηφιακές συναλλαγές. Αντιστοίχως, το 2019 είχαν πραγματοποιηθεί 34.000.000 και το 2018 περίπου 8.800.000. Η εκθετική αυτή αύξηση αποτυπώνει μια συνολική αλλαγή νοοτροπίας και αποτελεί το πρώτο βήμα για την ενδυνάμωση της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και πολίτη.
Παρουσιάσατε αυτές τις ημέρες την εφαρμογή Covid Free Gr Wallet. Εντάσσεται η λειτουργία της σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό γύρω από την ψηφιακή οργάνωση του εμβολιασμού;
Ασφαλώς. Σχεδιάσαμε συνολικά την καμπάνια του εμβολιασμού αποκλειστικά ψηφιακά, δίνοντας τη δυνατότητα στον πολίτη να ολοκληρώσει όλα τα στάδια του εμβολιασμού, από το κλείσιμο του ραντεβού μέχρι την έκδοση των πιστοποιητικών, χωρίς να εκτυπώσει ούτε ένα χαρτί. Σε μια αμιγώς ψηφιακή διαδικασία, λοιπόν, θέλουμε οι πολίτες να έχουν διαθέσιμα όλα εκείνα τα ψηφιακά εργαλεία που θα κάνουν την καθημερινότητά τους πιο εύκολη. Το Covid Free Gr Wallet είναι μια τέτοια εφαρμογή, που διευκολύνει την αποθήκευση όλων των πιστοποιητικών COVID στα κινητά μας τηλέφωνα με τρόπο απλό και ακριβή. Πρόκειται για μια εφαρμογή εξαιρετικά πρακτική για οικογένειες, καθώς όλοι μπορούν να έχουν διαθέσιμα στο κινητό τους τα πιστοποιητικά όλων των μελών της οικογένειας.
Ωστόσο, γίνεται συζήτηση για το θέμα των ψευδών βεβαιώσεων εμβολιασμού. Δημιουργεί «κενό» στα πιστοποιητικά το ψηφιακό σύστημα;
Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει: το ψηφιακό σύστημα είναι η δικλείδα ασφαλείας για να εντοπίζονται οι ψευδείς βεβαιώσεις. Για να καταλάβουμε γιατί ισχύει αυτό, ας κάνουμε την υπόθεση ότι όλα γίνονταν μόνο έγχαρτα: ένας γιατρός που θα ήθελε να δηλώσει ψευδώς ότι εμβολίασε κάποιον ενώ δεν το έπραξε στην πραγματικότητα, θα το καταχωρούσε μόνο σε μια κατάσταση που έχει τυπωμένη μπροστά του. Εκεί θα μπορούσε να συμπληρώσει οποιαδήποτε ημέρα, οποιαδήποτε ώρα, οποιοδήποτε πρόσωπο θέλει, χωρίς στη συνέχεια να μπορούμε να διαπιστώσουμε τι πραγματικά συνέβη και πότε. Υπάρχουν χώρες στις οποίες αυτή τη στιγμή συμβαίνει ακριβώς αυτό.
Αντιθέτως, στο ψηφιακό σύστημα το «ίχνος» που αφήνουμε είναι ξεκάθαρο: ξέρουμε με ακρίβεια δευτερολέπτου ποιος χειριστής καταχώρησε έναν εμβολιασμό και πότε δήλωσε ότι τον τέλεσε. Αν δείτε τις περιπτώσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας, ο εντοπισμός των ψευδών βεβαιώσεων έγινε επειδή για παράδειγμα κάποιος καταχώρησε εκτός ωραρίου πολλούς εμβολιασμούς μέσα σε λίγα λεπτά. Από αυτή την «ασυνήθιστη» συμπεριφορά εντοπίζονται και αποδεικνύονται οι παράνομες αυτές πράξεις και αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα από ψηφιακά συστήματα που λειτουργούν ως αντιπαραβολή στις λίστες που συμπληρώνονται χειρόγραφα από το αρμόδιο προσωπικό των εμβολιαστικών κέντρων.
Έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα τα κίνητρα για τον εμβολιασμό των νέων; Υπάρχουν σκέψεις για επέκταση σε άλλες ηλικιακές ομάδες ή για διεύρυνση των κινήτρων;
Όταν ανακοινώσαμε το Freedom Pass για τα 150€ στους νέους 18-25, μόλις το 13,35% αυτής της ηλικιακής ομάδας είχε κλείσει ραντεβού για εμβολιασμό ή είχε εμβολιαστεί. Σήμερα το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε πάνω από 62% και περισσότεροι από 450.000 νέοι έχουν ήδη εκδώσει το Freedom Pass. Στα ίδια ποσοστά κυμαινόταν και πριν από περίπου δύο μήνες ο εμβολιασμός στις ηλικίες 15-17. Μέσα σε έναν μήνα από την εξειδίκευση του κινήτρου των 50GB, το ποσοστό πλησιάζει το 40%.
Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν ότι και στις δύο περιπτώσεις τα κίνητρα έχουν συμβάλει θετικά στην αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης. Η κυβέρνηση αξιολογεί διαρκώς κάθε ιδέα που μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης, σε συνάρτηση με όλες τις άλλες παραμέτρους της κρατικής λειτουργίας.
Η εφαρμογή MyHealth συμπληρώνει τρεις μήνες λειτουργίας. Έχετε χαρακτηρίσει τη συγκεκριμένη εφαρμογή ως «πρόπλασμα» του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας. Ποια είναι η μέχρι στιγμής ανταπόκριση και ποιες προσθήκες έχετε δρομολογήσει;
Το MyHealth εξυπηρετεί μια κεντρική επιδίωξή μας: ο πολίτης να έχει ο ίδιος την ιδιοκτησία των ιατρικών δεδομένων του, να ξέρει τι λένε τα δεδομένα του για αυτόν. Είχαμε ένα ιδιαίτερα λειτουργικό σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, στο οποίο όμως ο ίδιος ο πολίτης δεν είχε πρόσβαση στα δεδομένα του. Ο σχεδιασμός μας προβλέπει όλα όσα αφορούν στην υγεία του πολίτη να βρίσκονται σε μία, ενιαία εφαρμογή, και να ο πολίτης να έχει πρόσβαση σε όλα του τα ιατρικά δεδομένα.
Περισσότεροι από 150.000 πολίτες έχουν ήδη εγκαταστήσει το MyHealth στο κινητό ή το tablet τους. Στην τελική της εκδοχή, η εφαρμογή θα περιλαμβάνει και τις διαγνωστικές εξετάσεις, ακτινολογικούς ελέγχους και πολλές ακόμα διαδικασίες για τις οποίες σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας έχουμε ήδη δρομολογήσει την ψηφιοποίησή τους μέσω της ΗΔΙΚΑ.
Σε λίγες ημέρες το gov.gr συμπληρώνει είκοσι μήνες λειτουργίας. Η πρώτη υπηρεσία που είχατε δημιουργήσει ήταν η ηλεκτρονική συμπλήρωση υπεύθυνης δήλωσης και εξουσιοδότησης. Ποιο είναι το αποτύπωμα στην καθημερινότητα του πολίτη; Πρόκειται να ανακοινώσετε κάποια άλλη υπηρεσία που θα μειώνει τις επισκέψεις στα γκισέ φορέων του Δημοσίου;
Από την έναρξη λειτουργίας του gov.gr έχουν εκδοθεί ηλεκτρονικά περισσότερες από 6.000.000 υπεύθυνες δηλώσεις και εξουσιοδοτήσεις. Κάθε μία από αυτές, συνεπάγεται μια επίσκεψη σε ΚΕΠ και Αστυνομικά Τμήματα που δεν πραγματοποιήθηκε. Αυτό σημαίνει κερδισμένο χρόνο, κερδισμένους πόρους, κερδισμένη ενέργεια τόσο για τον πολίτη, όσο και για τη Διοίκηση. Η εξουσιοδότηση και η υπεύθυνη δήλωση είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτού που λέμε ότι με τις ψηφιακές υπηρεσίες «κερδίζουμε ζωή».
Θέλουμε οι πολίτες να μπορούν να κάνουν όσο το δυνατόν περισσότερες συναλλαγές με το κράτος από το σπίτι ή το γραφείο τους, μέσα από τον υπολογιστή τους ή το κινητό τους. Σε λίγες ημέρες πρόκειται να ανακοινώσουμε την υλοποίηση της υπηρεσίας «Ψηφιακή Βεβαίωση Εγγράφου». Πρόκειται για μια διεύρυνση της υπηρεσίας έκδοσης υπεύθυνης δήλωσης και εξουσιοδότησης. Με την νέα υπηρεσία, οι πολίτες θα μπορούν να υπογράφουν ψηφιακά ιδιωτικά συμφωνητικά και να βεβαιώνουν το γνήσιο της υπογραφής τους μέσω του gov.gr σε οποιοδήποτε έγγραφο. Με μια απλούστατη διαδικασία, θα μπορούν δυο συμβαλόμενοι πολίτες να σκανάρουν ή να φωτογραφίσουν με το κινητό τους το συμφωνητικό, να το ανεβάσουν στην υπηρεσία του gov.gr και να το υπογράψουν διαδοχικά. Με την ίδια διαδικασία ταυτοποίησης όπως για την έκδοση υπεύθυνης δήλωσης και εξουσιοδότησης και με τη χρήση κωδικού μιας χρήσης στο κινητό τους, θα έχουν στη διάθεσή τους το έγγραφο με επίσημη ψηφιακή σφραγίδα σε κάθε σελίδα, για κάθε νόμιμη χρήση. Σε λίγες μέρες, λοιπόν, οι πολίτες θα μπορούν να συμβάλλονται χωρίς να χρειάζεται να περιμένουν σε κάποιο γκισέ για την επικύρωση του συμφωνητικού τους. Σκεφτείτε πόσο σημαντικό είναι αυτό για Έλληνες του εξωτερικού, για επιχειρηματίες και επαγγελματίες, για τη σύσταση εταιρείας, σκεφτείτε πόσο χρόνο θα κερδίσουν όλοι όταν μπορούν να υπογράφουν ιδιωτικό συμφωνητικό και να επικυρώνουν οποιοδήποτε έγγραφο ψηφιακά, σκεφτείτε τι σημαίνει για άτομα με αναπηρία και για ευάλωτους συμπολίτες μας.
Πρόσφατα υπογράφηκε η ΚΥΑ για το δορυφορικό ίντερνετ. Τι σημαίνει αυτό για τους καταναλωτές;
Το δορυφορικό Ίντερνετ είναι ένας εναλλακτικός τρόπος σύνδεσης στο διαδίκτυο που προσφέρει πιο σταθερή σύνδεση και πιο υψηλές ταχύτητες. Ουσιαστικά, οι μικροδορυφόροι αποτελούν την «επόμενη γενιά» στη συνδεσιμότητα, γι’ αυτό και δίνει τόσο μεγάλη σημασία σε αυτούς η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο αρμόδιος Επίτροπος Μπρετόν.
Με την ΚΥΑ που υπεγράφη κατόπιν εισήγησης της ΕΕΤΤ, θέσαμε το πλαίσιο τη αδειοδότησης πρότυπων κεραιών, ούτως ώστε οι ανάλογες εταιρείες να μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στην Ελλάδα. Το δορυφορικό ίντερνετ θα λειτουργήσει συμπληρωματικά και πολλαπλασιαστικά με τις προγραμματισμένες επενδύσεις σε οπτική ίνα από τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους και τις υπόλοιπες πρωτοβουλίες μας. Σε συνδυασμό με προγράμματα όπως το Ultra Fast Broadband, το Super Fast Broadband και το Fiber Readiness, θα δούμε πολύ μεγάλες βελτιώσεις μέσα σε λίγα χρόνια στο χώρο των τηλεπικοινωνιών.
Με την ευκαιρία, και μια μιλάμε για τηλεπικοινωνίες, θα ήθελα να αναφέρω ότι στα στοιχεία του Οργανισμού Ookla βρισκόμαστε στην 25η θέση διεθνώς στην κινητή τηλεφωνία, αλλά μόλις στην 100ή στο σταθερό ίντερνετ. Για να το διορθώσουμε αυτό, «τρέχουμε» παράλληλα μια σειρά από προγράμματα τόσο με δική μας χρηματοδότηση όσο και με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για τη μετάβαση από τον χαλκό στις οπτικές ίνες και στα υποθαλάσσια καλώδια για σύνδεση με τα νησιά. Η «αποχαλκοποίηση» θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, ωστόσο τώρα έχουμε τα εργαλεία να την επιταχύνουμε.
Project «έξυπνες πόλεις»: γιατί θεωρείτε ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα αλλάξει η εικόνα τους;
Την τελευταία διετία συντελείται μια σημαντική αλλαγή στη σχέση του πολίτη με το κράτος. Και η αλλαγή αυτή δεν αφορά μόνο την κεντρική κυβέρνηση, αλλά το σύνολο της χώρας – άρα κατεξοχήν και την αυτοδιοίκηση. Με τις «έξυπνες πόλεις» βάζουμε στην εξίσωση του ψηφιακού μετασχηματισμού και τους Δήμους, οι οποίοι στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους μπορούν και πρέπει να συμβάλουν καταλυτικά στην αναβάθμιση της καθημερινότητας για όλους τους πολίτες.
Πρόσφατα παρουσιάσαμε στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Θεσσαλονίκη ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης των δήμων για εφαρμογές «έξυπνων πόλεων», το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει πρώτο τρίμηνο της νέας χρονιάς. Πρόκειται για ένα από τα πιο μεγάλα προγράμματα που θα «τρέξουμε», καθώς οι πόροι που θα αντλήσουμε από το Ταμείο Ανάκαμψης και από το ΕΣΠΑ 2021-2027 θα ξεπεράσουν αθροιστικά τα 320 εκατομμύρια ευρώ. Είναι ενδεικτικό ότι ο μικρότερος πληθυσμιακά Δήμος θα λάβει από το πρόγραμμα αυτό τουλάχιστον 100.000 €.
Θεωρούμε ότι οι «έξυπνες πόλεις» θα πετύχουν ακριβώς γιατί βρίσκουμε τη «χρυσή τομή» μεταξύ του δικού μας κεντρικού σχεδιασμού και των προτεραιοτήτων κάθε Δήμου. Εμείς από πλευράς μας θα καταρτίσουμε μια «δεξαμενή» με ψηφιακά έργα για όλους τους τομείς: κοινωνική πολιτική, απασχόληση, υγεία, παιδεία, πολιτισμός και αθλητισμός, περιβάλλον, υποδομές, μεταφορές, τουρισμός. Ταυτόχρονα, καθορίζουμε το μπάτζετ κάθε Δήμου, όπως σας ανέφερα ανάλογα με τον πληθυσμό του. Από εκεί και πέρα, κάθε Δήμος θα επιλέγει ανάλογα με τις ανάγκες και το μπάτζετ του εκείνα τα έργα που έχουν περισσότερο ανάγκη οι Δημότες του. Με τον τρόπο αυτό συνδυάζουμε τη συνοχή του προγράμματος με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε Δήμου.