Κύριε Πρόεδρε
Κυρίες και κύριοι Υπουργοί
Κύριε Πρέσβη
Κυρίες και κύριοι βουλευτές
Κύριε Περιφερειάρχα
Είναι στιγμές μεγάλης χαράς και μεγάλη συγκίνησης για όλους εμάς στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης που ολοκληρώνεται μία τριετία από την ίδρυση του gov.gr. Και επειδή το ρητό λέει ότι μία εικόνα είναι χίλιες λέξεις και η σημερινή ημέρα όπως έχει θεμελιωθεί από το πρωί ανήκει στους υπαλλήλους του Υπουργείου, στα στελέχη, στις συνεργαζόμενες εταιρείες, σε όλους εκείνους που συναπαρτίζουν το μωσαϊκό του gov.gr, αποφάσισα να χρησιμοποιήσω λίγες εικόνες σε αυτή την τοποθέτηση για να μπορέσουμε να πούμε την ιστορία της τελευταίας τριετίας – ή και λίγο παραπάνω.
Μία κλασική παρουσίαση θα μιλούσε με αυτούς τους αριθμούς: με τις υπηρεσίες που τριπλασιάστηκαν ή με τις συναλλαγές που ξεκίνησαν 8,8 εκατ. – αυτές ήταν οι ουρές περίπου που γλυτώναμε το 2018 – και πώς έχουν φτάσει τα 778 εκατ. ή το 1,2 δις, εάν συμπεριλάβουμε και τα φορολογικά. Αλλά αυτές οι εικόνες είναι αριθμοί και μιλούν λιγότερο καλά από κάποιες άλλες. Και έτσι για όλους εμάς που σπουδάσαμε πληροφορική ξεκινάμε με αυτά τα δύο πρόσωπα: τον Φον Νόιμαν και Άλαν Τιούρινγκ και πώς αυτοί ήταν οι πατέρες της πληροφορικής και τι σήμαινε αυτό. Στην αρχή σήμαινε αυτούς τους υπολογιστές: τον Eniac, που στην Ελλάδα βέβαια ήρθαν κάποιοι άλλοι – τα Univac, εδώ είναι η πρώτη εγκατάσταση του πρώτου υπολογιστή στο γραφείο του Κωνσταντίνου Δοξιάδη τη δεκαετία του 1960, ή ο πρώτος IBM στην ελληνική στατιστική υπηρεσία.
Αλλά στην Ελλάδα την ψηφιοποίηση όπως διδάσκει ένα καταπληκτικό βιβλίο του Ανδρέα Δρυμιώτη τη βιώνουμε πρώτη φορά στις εκλογές τη δεκαετία του 1980 και μετά και είναι η μετάβαση από τον μαυροπίνακα στο να βγαίνουν τα αποτελέσματα στις 21:00 το βράδυ και να έχουμε μία πλήρη εικόνα του τι μπορεί να συμβεί. Και στη μηχανογράφηση όπως λέγαμε στην αρχή και στην πληροφορική τα πρώτα χρόνια, είτε ήταν της ΔΕΗ, είτε ήταν το ΚΕΠΥΟ πριν από το Taxisnet, είτε ήταν όλα εκείνα τα περιοδικά που όσοι αγαπούσαμε τους υπολογιστές: το pixel, το RAM, το PC Master που διάβαζα καθημερινά. Αλλά αυτή η μετάβαση δεν έγινε ποτέ ολοκληρωμένα στο ελληνικό κράτος, γιατί η εικόνα μέχρι πρόσφατα περιλάμβανε ουρές και στοίβες εγγράφων.
Αλλά είχαμε και ιστορίες επιτυχίας όπως το ΚΕΠ, που είχαμε καταφέρει να κάνουμε πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Και έτσι ο Πρωθυπουργός, από όταν ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και από λίγο πιο πριν, αποφάσισε να ενσωματώσει στο όραμα αυτού του ανθρώπου, του Μαικλ Δερτούζου, τη λογική δηλαδή των ανθρωπωκεντρικών υπολογιστών της τεχνολογίας ως κοινωνική πολιτική. Και από την εποχή που ο ίδιος ήταν Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, όπως έχει μοιραστεί μαζί μας, είχε πάρει μία απόφαση την οποία ενσωμάτωσε στην μετέπειτα κυβερνητική πολιτική: ουσιαστικά να αλλάξει το Υπουργείο του οποίου ο ίδιος ηγείτο και να δημιουργήσει ένα καινούργιο στην Κυβέρνησή του με τελείως διαφορετικές αρμοδιότητες για να μπορέσει να λύσει τα προβλήματα των προηγούμενων φωτογραφιών.
Αυτή δεν ήταν μία αυτονόητη απόφαση και δεν ήταν μία εύκολη απόφαση. Και τα χρόνια λέμε σήμερα ότι είναι τρία ή και τέσσερα σε σχέση με το Υπουργείο, στην πραγματικότητα είναι περισσότερα. Γιατί πολύ σιωπηρά και πολύ μεθοδικά ο Πρωθυπουργός ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δημιούργησε μία ομάδα, μία ομάδα ανθρώπων οι οποίοι ουσιαστικά βήμα-βήμα μελέτησαν, συμμετείχαν σιωπηρά σε σεμινάρια, προσπαθούσαν να δουν τι είχε πάει και τι δεν είχε πάει καλά σε άλλες χώρες όπως η Εσθονία που είναι το καλύτερο παράδειγμα αλλά καθολικά.
Θυμίζω ότι στην Εσθονία είχαμε πει ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα εκτός από τρία: να παντρευτείς, να χωρίσεις και να αγοράσεις ακίνητο. Στην Ελλάδα είχαμε πει ότι στο τέλος της ημέρας θέλουμε να φτάσουμε κάπου εκεί αλλά με τελείως διαφορετική διαδρομή. Και έτσι όταν κάναμε την άσκηση, όταν κάναμε την μελέτη, το καλύτερο παράδειγμα ήταν αυτό που έκαναν οι Βρετανοί το 2011, το gov.uk, αλλά επειδή οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι απλά αντιγραφές έπρεπε αυτό να το ενσωματώσουμε όχι μόνο κοιτάζοντας τον ορίζοντα, αλλά κοιτάζοντας και το πεδίο. Τι είναι αυτό δηλαδή το οποίο είχε συμβεί στην δική μας περίσταση και έπρεπε να χαρτογραφήσουμε τα δικά μας μητρώα.
Και αυτή είναι μία εικόνα από το 2018 από εκείνες τις συσκέψεις όπου βήμα-βήμα βλέπαμε ποια είναι όλα αυτά τα Μητρώα τα οποία δεν μιλάνε μεταξύ τους και που πρέπει να διασυνδεθούν ή που πρέπει να ολοκληρωθούν. Και έτσι έγινε μία πολύ επίσης σιωπηρή δουλειά τα προεδρικά διατάγματα: το πρώτο ήταν έτοιμο εκ των προτέρων. Και έτσι τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός ορκίστηκε μετά τις εκλογές και την Τρίτη το πρωί υπήρχε ένα νέο Υπουργείο όπου είχαν μεταφερθεί δομές όπως η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων από το Υπουργείο Οικονομικών, όπως το πάλαι ποτέ ΕΔΕΤ – μετέπειτα ΕΔΥΤΕ – από το Υπουργείο Παιδείας είχε έρθει στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπως η ΗΔΙΚΑ από το Υπουργείο Εργασίας. και έτσι δημιουργήθηκε μία νέα δομή η οποία μπορούσε να κάνει μία σειρά από αλλαγές. Και οι αλλαγές ξεκίνησαν αμέσως γιατί τα γεγονότα είναι αμείλικτα
Και έτσι το 112 ετέθη ως πρώτη προτεραιότητα από την ίδια τη ζωή. Τα διόδια στα οποία έπρεπε κανείς να έχει πολλαπλούς πομποδέκτες για να τα διασχίσει και να πάει παντού σε όλη τη χώρα έπρεπε να μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί τον ίδιο πομποδέκτη για να περάσει από αυτά – όπως και συνέβη. Και βέβαια έγινε μία επιλογή να απλουστευθεί ένα πολύ συμβολικό γεγονός για την αρχή – στους οκτώ μήνες της διακυβέρνησης – που δεν ήταν άλλο από την δήλωση της γέννησης, τη γραφειοκρατία δηλαδή που συναντά ο γονιός αφού γεννιέται το παιδί του σε ένα μαιευτήριο και εκεί που τα γεγονότα ή οι ουρές ήταν πέντε πλέον όπως ξέρουν όσοι έχει τύχει να έχουν αυτή την εμπειρία τα τελευταία τρία χρόνια λαμβάνει ο γονιός ένα SMS με τον ΑΜΚΑ του παιδιού του και με ένα επίδομα που πιστώνεται αυτόματα.
Καταργήσαμε το fax, νομίζω ότι ήταν αυταπόδεικτη η αξία αυτής της συγκεκριμένης αλλαγής. Και βέβαια φέραμε τους ανθρώπους του gov.uk για μία σειρά από σεμινάρια στα στελέχη του ελληνικού Δημοσίου, αλλά ενώ συνέβαιναν όλα αυτά τα σεμινάρια ήρθε ο COVID-19 και έπρεπε να επιταχύνουμε – αυτή ήταν η εντολή του Πρωθυπουργού – την πλατφόρμα. Γιατί; Γιατί το κράτος έπρεπε να συνεχίσει να λειτουργεί, όπως έπρεπε να συνεχίσουν να λειτουργούν και οι επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια του lockdown. Και έτσι βήμα- βήμα (αυτή είναι μία φωτογραφία από το γραφείο εκείνων των ημερών, το λέγαμε γραφείο πολέμου) το gov.gr ήρθε δύο μήνες νωρίτερα στη ζωή μας από ό,τι περιμέναμε. Και ξεκίνησε με 501 υπηρεσίες που έγιναν 503 την πρώτη ημέρα, με την προσθήκη της υπεύθυνης δήλωσης, με την προσθήκη της εξουσιοδότησης και πλέον είναι η βάση αυτά τα έγγραφα για να μπορέσουμε ουσιαστικά να αντλούμε όλα τα έγγραφα του κράτους με αυτόν τον μηχανισμό και να βεβαιώνουμε ψηφιακά και άλλα έγγραφα. Η πανδημία όμως ήταν εκεί και υπάρχουν πολλές ιστορίες σε σχέση με τις ανάγκες συνέχειας του κράτους πάνω στην πανδημία.
Το 13033 θυμάμαι χαρακτηριστικά τη σύσκεψη: ο Πρωθυπουργός είχε ζητήσει να βρούμε ένα ψηφιακό ισοδύναμο του χαρτιού που χρησιμοποιούσαν στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του lockdown. ο τότε Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών είχε την ιδέα στη δική μας εσωτερική σύσκεψη να χρησιμοποιήσουμε ένα απλό SMS και έτσι ήρθε στη ζωή μας το 13033.
Η άυλη συνταγογράφηση λίγες εβδομάδες μετά, πάνω επίσης στη φάση του COVID-19. Και βέβαια η Βίβλος του Ψηφιακού Μετασχηματισμού δηλαδή το σύνολο εκείνων των έργων που για πρώτη φορά κωδικοποιήθηκαν και που πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι το 2025 με χρηματοδότηση κυρίως από το Ταμείο Ανάκαμψης: πάνω από 440 συγκεκριμένα έργα τα οποία υλοποιούνται αυτή τη στιγμή.
Η μετάβαση στο 5G ήδη έγινε. Η Ελλάδα είναι μία από τις τρεις πρώτες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που την πέτυχαν, με την πιο καινοτόμο ίσως δημοπρασία στην Ευρώπη. Και βέβαια ξεκινήσαμε στη σταθερή τηλεφωνία, στις οπτικές ίνες, πολύ χαμηλά, με 150 χιλιάδες γραμμές και αυτή τη στιγμή σε όλη τη χώρα σκάβουν οπτική ίνα. Έχουμε 1,3 εκατομμύρια γραμμές, πρέπει να φτάσουμε τα 4,8 εκατομμύρια και μέχρι το 2027 θα τα έχουμε φτάσει.
Τα ΚΕΠ live για πρώτη φορά τηλεδιάσκεψη με τον δημόσιο υπάλληλο, για πρώτη φορά τηλεδιάσκεψη με τις υπηρεσίες του κράτους.
Kαι βέβαια το εμβόλιο. Διότι το εμβόλιο στήθηκε μέσα σε επτά εβδομάδες στην πολιτική προστασία, μέσα σε πάρα πολύ λίγο χρονικό διάστημα. Εδώ είναι η οθόνη όπου μπορούσαν να βλέπουν σε πραγματικό χρόνο τα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας, του Στρατού, του Συστήματος Υγείας, του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και εδώ τους αλγορίθμους που ανέπτυξαν άξια στελέχη τόσο του δημοσίου τομέα όσο και των συνεργαζόμενων εταιρειών. Και έγινε μία υπηρεσία η οποία ήταν πραγματικά διαμάντι και μας ώθησε στο να μπορούμε να έχουμε διεθνή αναγνώριση και για τις άλλες υπηρεσίες που είχαμε ήδη κάνει αλλά και επειδή έδειξε ο Εθνικός Εμβολιασμός το νέο πρόσωπο του κράτους όπως η Κυβέρνηση αυτή το κομίζει και το οραματίστηκε.
Ενώσαμε μία σειρά από data center τα οποία ήδη είχαμε και βέβαια ήρθαν πολλαπλές ξένες επενδύσεις στον χώρο των data centers οι οποίες έχουν κάνει ήδη διαφορά είτε είναι η Microsoft, είτε είναι η Amazon είτε είναι η Google είτε είναι η Data Realty. Αλλάξαμε σαν κυβέρνηση τη λογική με την οποία δίνονται συγκεκριμένα επιδόματα όπως είναι το freedom pass και μία σειρά από άλλες αντίστοιχες διαδικασίες τα υπόλοιπα pass, τα υπόλοιπα vouchers.
Και βέβαια με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID γεννήθηκε γιατί η Ελλάδα είχε ένα πλήρως ψηφιακό σύστημα το οποίο μπορούσε να παράξει αυτό το ψηφιακό πιστοποιητικό και να το εισηγηθούμε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και ο Σαρλ Μισέλ ήρθε στην παρουσίαση στο κτήριο στα γραφεία του ΕΔΥΤΕ όπου ήταν η πρώτη παρουσίαση που έγινε στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκείνη την ημέρα.
Και συνεχίζουμε και χτίζουμε.
Η εφαρμογή MyHealth αναφέρθηκε και πριν, παρουσιάσαμε την επέκτασή της την περασμένη εβδομάδα, ήδη είναι το πρόπλασμα του ψηφιακού ιατρικού φακέλου. Στις «Έξυπνες πόλεις» με πρωτοβουλία του του Υφυπουργού κ. Λιβάνιου, στήνεται αυτή τη στιγμή ένα πρόγραμμα για κάθε δήμο της χώρας, και για τους 332 δήμους της χώρας, μέσα από το ταμείο ανάπτυξης, μέσα από το ΕΣΠΑ για να μπορέσουν να κάνουν και οι δήμοι τη μετάβαση. Και βέβαια το μητρώο ΜΙΤΟΣ κάνει το εξής πάρα πολύ απλό: η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα, ίσως, στον κόσμο που μετράει τον εαυτό της καθ’ ολοκληρίαν δηλαδή επιδιώκουμε να απαντήσουμε στις προφανείς ερωτήσεις. 1500 υπηρεσίες έχει το gov.gr από πόσες; Κανένα κράτος στον κόσμο δεν ξέρει ποια είναι η απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Εμείς, λοιπόν, επιδιώκουμε να την αποκτήσουμε και έχουμε ήδη αποτιμήσει με τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών πάνω από 5.000 διαδικασίες οι οποίες στην επόμενη τετραετία θα ψηφιοποιηθούν όλες. Και βέβαια η πολιτογράφηση στο μέλλον. Το Gov.gr Wallet αυτό είναι. Σε συμβολικό επίπεδο εκεί μπαίνουν όλα τα ταυτοποιητικά μας έγγραφα, εκεί γίνονται, αν θέλετε, οι νέες διαδικασίες πολιτογράφησης που χρησιμοποιούμε.
Αλλά αυτή είναι μόνο η αρχή γιατί έχουμε πάρα πολλά βήματα ακόμη να διανύσουμε. Το ChatGPT είναι ήδη στη ζωή μας. Η τεχνητή νοημοσύνη το ίδιο. Λέγαμε αστειευόμενοι όταν μας ρωτούσαν Ευρωπαίοι εταίροι μας «Τι θα κάνετε για το AI;». Απαντούσαμε «Πάμε πρώτα για το I να πετύχουμε τα ευφυή συστήματα και μετά θα πετύχουμε και θα αφομοιώσουμε και το δεύτερο». Αυτό έχει ήδη ξεκινήσει να επιτυγχάνεται αλλά η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη εδώ. Οι διάδρομοι 5G είναι ήδη εδώ, τα drones είναι ήδη εδώ. Και το μέλλον ή το σχεδιάζεις ή το υφίστασαι και ακριβώς για αυτό το λόγο η πρόταση της επόμενης τετραετίας, η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας, η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι όλα αυτά τα πράγματα: να τα προσεγγίσει η Ελλάδα με ρεαλισμό και αισιοδοξία, με βάρος και να τα αγκαλιάσει, και είναι απολύτως εφικτό να γίνει.
Η σημερινή μέρα όπως είπα και πριν ανήκει στα στελέχη του Υπουργείου, αλλά πρέπει να δοθούν κάποιες βασικές ευχαριστίες. Και θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω ευχαριστώντας τον Πρωθυπουργό για την τεράστια στήριξη, ευχαριστώντας τους συναδέλφους υπουργούς: τον Άδωνι Γεωργιάδη, τον Νίκο Παπαθανάση, τον Κώστα Τσιάρα, τον Νίκο Χαρδαλιά, τον Γιώργο Γεωργαντά, τη Μίνα Γκάγκα, τη Λινα Μενδώνη, τον Γιάννη Πλακιωτάκη, τον Περιφερειάρχη Αττικής τον Γιώργο Πατούλη. Αυτή είναι μια οριζόντια πολιτική η οποία αφορά όλα τα υπουργεία και είναι κτήμα όλων των υπουργείων, όλων των υπουργών, είναι κτήμα και όλης της Δημόσιας Διοίκησης. Και εδώ είναι και οι επόμενες ευχαριστίες σε όλα τα στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης, τα ευχαριστώ ανήκουν σε εσάς, σε όλα τα στελέχη των συνεργαζόμενων εταιρειών που πολύ συχνά εργάστηκαν σαν να είναι οι ίδιοι δημόσιοι λειτουργοί και τους αξίζουν και σε αυτούς πολλά μπράβο. Πολλοί είστε σε αυτή την αίθουσα. Αλλά ας δούμε κλείνοντας και πριν καλέσω τον Πρωθυπουργό στο βήμα ένα βίντεο για τους ανθρώπους του gov.gr.
Κύριε Πρόεδρε καλώντας σας στο βήμα θα δανειστώ ένα σχήμα του Ελευθερίου Βενιζέλου στο οποίο κάνει λόγο μιλώντας για το πώς γίνεται το κυβερνάν, για την ψήφο των πολλών για την ικανότητα, την ικανότητα σχηματικά θα λέγαμε των ανθρώπων που από σήμερα το πρωί παρουσίασαν τη δουλειά τους αλλά στο τέλος το σχήμα αυτό καταλήγει σε κάτι που στα αγγλικά πολλοί το περιγράφουν με τον όρο leadership – ηγεσία αλλά εκείνος το περιγράφει με τον όρο «πνοή». Στο έργο αυτό κύριε Πρόεδρε το οποίο παρουσιάζεται από το πρωί την πνοή την δώσατε εσείς και έχω την πολύ μεγάλη χαρά να σας καλέσω στο βήμα.