Ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης έδωσε στις 6/11/2022 συνέντευξη στην εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής» και τον δημοσιογράφο Παύλο Παπαδόπουλο.
Είχατε ένα ατύχημα στη Νάξο πριν από ένα μήνα. Τι συνέβη ακριβώς;
Ήμουν στη Νάξο για την παρουσίαση του προγράμματος smart island, όπου η Amazon επέλεξε το νησί για την παγκόσμια έναρξη λειτουργίας εφαρμογών που εντάσσονται στο «Διαδίκτυο των Πραγμάτων». Περιλαμβάνει εφαρμογές τηλεϊατρικής, εκπαίδευσης και ποιότητας ζωής. Λίγες ώρες μετά την παρουσίαση είχα ένα ατύχημα καθώς περπατούσα στο ξενοδοχείο. Χρειάστηκε διπλό χειρουργείο στο γόνατο και στον αστράγαλο. Άρχισε πλέον μια περίοδος αποκατάστασης. Έπειτα από κάποιες μέρες που χρειάστηκε να περάσω στο σπίτι, πηγαίνω πάλι καθημερινά στο Υπουργείο. Η εργασία δεν διακόπηκε. Στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης πρωτοστατούμε στην ιδέα ότι όλα μπορούν να λειτουργούν ψηφιακά. Εργάστηκα λοιπόν από το σπίτι. Ο ρυθμός υλοποίησης έργου δεν μειώθηκε.
Υπάρχουν νέες πρωτοβουλίες που ολοκληρώνετε άμεσα;
Ναι. Τρείς είναι οι βασικές. Φάκελος ασθενούς, ίδρυση ατομικής επιχείρησης από το σπίτι, οπτική ίνα σε 120.000 κτίρια. Και τα τρία ξεκινούν άμεσα, πριν από τα Χριστούγεννα. Πρώτον, φάκελος ασθενούς σημαίνει ότι οι εξετάσεις σε πάνω από 70 νοσοκομεία και εκατοντάδες διαγνωστικά κέντρα θα είναι διαθέσιμα στο κινητό μας και στο MyHealth στο gov.gr. Και θα μπορούν οι γιατροί να έχουν πρόσβαση στις εξετάσεις αυτές. Σταδιακά θα αυξηθούν τα νοσοκομεία και τα διαγνωστικά κέντρα που συμμετέχουν, ενώ δημοπρατείται ως τα Χριστούγεννα το πλήρες έργο του ψηφιακού μετασχηματισμού στην υγεία, που αφορά κάθε πτυχή της δημόσιας υγείας, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η πλήρης ψηφιοποίηση των νοσοκομείων και της πρωτοβάθμιας περίθαλψης – του ΕΣΥ θα λέγαμε συνολικά. Δεύτερον, η ίδρυση ατομικής επιχείρησης δεν θα απαιτεί πλέον την αυτοπρόσωπη παρουσία. Πριν από τα Χριστούγεννα θα γίνεται ψηφιακά στο gov.gr. Τρίτον, ανοίγει η πλατφόρμα για να επιδοτηθούν 120.000 κτίρια έως 1.000 ευρώ το καθένα για την εγκατάσταση οπτικής ίνας.
Έχουν δρομολογηθεί άλλες δράσεις μέχρι το τέλος του 2022;
Όλα τα ατομικά έγγραφα θα έχουν θέση στο Wallet. To Wallet γίνεται αυξανόμενα η ταυτότητα του Πολίτη: κάθε είδους ταυτότητα, μετά την ταυτότητα και δίπλωμα, θα βρίσκεται στο Wallet. Παραδείγματα; Το MyAuto (που θα περιέχει πιστοποιητικό ΚΤΕΟ, άδεια κυκλοφορίας και ασφάλιση). Προστίθεται η Κάρτα Δακτυλίου, η Εθνική Κάρτα Αναπηρίας, η Κάρτα Ανεργίας. Παράλληλα, συνεχίζουμε να εντάσσουμε νέες υπηρεσίες στο gov.gr.
Θα ήθελα να προσθέσω ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιβάλλει εκ των πραγμάτων όρους διαφάνειας και λογοδοσίας, αναβαθμίζοντας και από αυτή την πλευρά τη λειτουργία του δημόσιου τομέα.
Έχετε πει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός συνδέεται με την οικονομία, αλλά και την ασφάλεια. Πώς ακριβώς επιτυγχάνεται αυτό;
Καθώς προχωράει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, όλες οι χώρες επανατοποθετούνται στον χάρτη της παγκόσμιας παραγωγής. Η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει μια νέα θέση, υπό την προϋπόθεση ότι συνεχίζει στον δρόμο του ψηφιακού μετασχηματισμού και του φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος. Και φυσικά, ο ψηφιακός μετασχηματισμός συνδέεται με την άμυνα και την εθνική ασφάλεια. Λίγο πριν από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, ο Θεμιστοκλής ερμήνευσε τον χρησμό του Μαντείου των Δελφών λέγοντας ότι τα ξύλινα τείχη είναι τα πλοία. Κατ’ αναλογία, τα ξύλινα τείχη, η θωράκιση της εποχής μας, είναι τα ψηφιακά τείχη. Δεν είναι μόνο ότι όλα τα νέα συστήματα αμυντικής θωράκισης έχουν μία ισχυρή ψηφιακή πτυχή. Είναι κυρίως ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μια στρατηγική που ακουμπάει τα πάντα.
Πού βρισκόμαστε σε ό,τι αφορά τα μεγάλα έργα;
Τα μεγάλα έργα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης περιλαμβάνονται στη Βίβλο του Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Και τα έργα αυτά κατά βάση χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ένα από αυτά τα έργα είναι η ψηφιοποίηση εγγράφων και πληροφοριακών συστημάτων στη Δικαιοσύνη. Το νέο σύστημα για το ποινικό μητρώο, τη διοικητική και την ποινική δικαιοσύνη που έχουν ήδη δημοπρατηθεί καθώς και το νέο σύστημα ψηφιακής απομαγνητοφώνησης. Μπορούμε επίσης να αναφέρουμε τα ψηφιακά συστήματα του ΥΠΕΞ, τα οποία δημοπρατούνται μέσα στις επόμενες εβδομάδες – περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, συστήματα κρυπτογράφησης. Δημοπρατούνται επίσης έργα κυβερνοασφάλειας για όλο το Δημόσιο, αλλά και έργα που αφορούν τη συνολική λειτουργία του ελληνικού κράτους και έχουν σχέση με κάθε υπουργείο. Το καθένα από αυτά έρχεται να βελτιώσει την παραγωγικότητα των εργαζομένων του Δημοσίου, έρχεται να μειώσει των αριθμό των ωρών που κάθε πολίτης περνάει στα γκισέ.
Ποια άλλα έργα παραδίδονται άμεσα;
Ξεκινάω από την απομακρυσμένη εξέταση μαρτύρων στα κατά τόπους δικαστήρια της χώρας. Δηλαδή, να μην χρειάζεται κανείς να μεταβαίνει στον τόπο του κάθε δικαστηρίου, αν ζει σε ένα απομακρυσμένο νησί, για παράδειγμα, αλλά να μπορεί να καταθέσει από το οικείο αστυνομικό τμήμα. Το έργο αυτό ξεκινά πιλοτικά άμεσα. Επίσης, η παλαιά εξαγγελία για δωρεάν Wi-Fi σε κάθε πλατεία ξεκινά σε λίγες εβδομάδες να γίνεται πραγματικότητα, καθώς κάθε δήμος της χώρας έχει δηλώσει πλατείες και εκεί θα φροντίσουμε να υπάρχει free Wi-Fi. Τέλος, αναβαθμίζουμε τα ΚΕΠ σε κάθε γωνία της πατρίδας μας – και λειτουργικά και ψηφιακά, σε συνεργασία με τις δημοτικές αρχές.
Μπορεί η Ελλάδα να έγινε hub για data centers, μπορεί να εντυπωσιάζει το gov.gr, αλλά η ελληνική πραγματικότητα παραμένει προβληματική. Εκεί που μιλάμε για την Amazon και το παγκόσμιο πρόγραμμα που ξεκινάει από τη Νάξο, «σκάει» το σκάνδαλο Πάτση με απολήξεις που φτάνουν ως τα ΕΛΤΑ. Τι έχετε να σχολιάσετε ως προς αυτό;
Κατ’ αρχάς, τα ΕΛΤΑ δεν βρίσκονται στην εποπτεία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ως προς τη λειτουργία τους από το 2017. Το Υπουργείο έχει αρμοδιότητα επί των νομοθετικών και κανονιστικών θεμάτων που αφορά στον ταχυδρομικό τομέα και μόνο και δεν έχει νομικό έλεγχο σε αποφάσεις του Δ.Σ. των ΕΛΤΑ που αφορούν στην καθημερινή λειτουργία του Οργανισμού, ούτε ορίζει τη διοίκηση του. Το Υπερταμείο, το οποίο είναι ο μέτοχος των ΕΛΤΑ, προέβη αμέσως στις απαραίτητες ενέργειες, και φυσικά και η Κυβέρνηση ευρύτερα αναφορικά με το θέμα για το οποίο με ρωτάτε. Αξίζει όμως να σταθούμε στην προσπάθεια της αξιωματικής αντιπολίτευσης να εργαλειοποιήσει κάθε γεγονός πέρα από τις πραγματικές του πολιτικές και νομικές συντεταγμένες, είτε μικρό είτε μεγάλο, σε μια προεκλογική λογική στοχοποίησης, ειδικά όταν δεν μπορεί να παρακολουθήσει το έργο το οποίο παράγεται. Όπως τονίσαμε και σε ανακοίνωση μας, η Ελλάδα αλλάζει με έργα και όχι με λάσπη και η διαφορά μας είναι πως στο πλαίσιο αυτού του έργου είμαστε διατεθειμένοι να αναγνωρίσουμε κάθε πιθανή αστοχία και να τη μεταβολίσουμε σε μάθημα, διορθώνοντας την.
Παρά τα έργα, πάντως, δεν τελειώσαμε ακόμα με τη γραφειοκρατία…
Κι όμως, το τέλος της γραφειοκρατίας είναι ορατό μπροστά μας. Δείτε την πρόοδο. Για παράδειγμα, η απονομή συντάξεων έχει επιταχυνθεί σημαντικά έπειτα από τη συνεργασία της ομάδας έργου που ήταν υπεύθυνη για το πρόγραμμα εμβολιασμού με το υπουργείο Εργασίας. Με κύριο μοχλό το gov.gr, το 2022 προσεγγίζουμε ως χώρα το 1 δισεκατομμύριο ψηφιακές πράξεις από μόλις 8.8 εκατομμύρια για ολόκληρο το 2018. Η ετήσια επίδοση του 2018 σήμερα πραγματοποιείται σε περίπου τέσσερις ημέρες. Και, μέσω όλων των έργων που έχουν δρομολογηθεί, θα είμαστε σε θέση να απλουστεύσουμε και να ψηφιοποιήσουμε το σύνολο σχεδόν των αλληλεπιδράσεων ενός πολίτη και μιας επιχείρησης με το δημόσιο. Η πρόοδος, λοιπόν, είναι μεγάλη, αλλά, ναι, δεν τελειώσαμε ακόμα.
Θέλετε δηλαδή άλλη μια τετραετία για να μας βγάλετε από τον «λαβύρινθο της γραφειοκρατίας». Με την ευκαιρία, θα είστε υποψήφιος στις προσεχείς εκλογές; Έχει ακουστεί ένα σενάριο για εκπρόσωπος τύπου της Ν.Δ. στις εκλογές, και άρα υποψήφιος στο Ψηφοδέλτιο Επικρατείας, και ένα ακόμα για υποψηφιότητα στην Α’ Αθηνών. Τι ισχύει;
Ο Πρωθυπουργός έχει αποδείξει πως ό,τι λέει το εννοεί. Με την επιλογή του να κάνει εκλογές στο τέλος της τετραετίας έδειξε ότι η χώρα δεν πρέπει να έχει ούτε μια μέρα χαμένη στην εκλογολογία. Τώρα εστιάζουμε στην παραγωγή του κυβερνητικού έργου. Ακόμα βρισκόμαστε στη φάση του κυβερνάν και έχουμε ένα σημαντικό κομμάτι της θητείας μας στους επόμενους μήνες για να υλοποιήσουμε πραγματικό έργο όπως αυτό που σας περιέγραψα. Όσο θα πλησιάζουμε στην ώρα του εκλέγεσθαι θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε και για τις εκλογικές επιλογές. Η όποια απάντηση τις αφορά θα δοθεί στην ώρα της.
Τελικά αλλάζουν τα πράγματα ή μήπως υπερβάλουμε; Μήπως στην πράξη τίποτα δεν αλλάζει; Διότι δεν είναι μόνο τα ψηφιακά…
Στην πράξη αλλάζουν πολλά σε κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής μέσα από το συνολικό μεταρρυθμιστικό έργο της κυβέρνησης και το προσωπικό όραμα του Πρωθυπουργού. Αλλά και τα ψηφιακά δεν είναι μόνο ψηφιακά με τη στενή έννοια. Είναι αλλαγή υποδείγματος για το κράτος μας και για τη χώρα μας. Αν το 2018 συζητούσαμε σε μια αίθουσα ότι θα ερχόταν πανδημία και θα έπρεπε να στηθεί εθνικό σύστημα εμβολιασμού και ότι θα έκαναν προσπάθειες η Βαυαρία, η Μασαχουσέτη και Ελλάδα και ρωτούσαμε τους παρευρισκόμενους: «Ποιο από τα τρία θα δουλέψει;», Πόσοι θα σήκωναν το χέρι τους για να πουν «το ελληνικό»; Κι όμως. Το ελληνικό πρόγραμμα δούλεψε από την αρχή. Έτσι η Ελλάδα έγινε μια χώρα που εμπνέει σταθερότητα, αντιστρέφοντας την εικόνα που υπήρχε πριν από 10 χρόνια.
Πράγματι το ελληνικό πρόγραμμα εμβολιασμού ήταν μια διεθνής επιτυχία και το gov.gr σηματοδοτεί μια αλλαγή εποχής. Παρ’ όλα αυτά δεν ξέρω αν συμμερίζομαι την αισιοδοξία σας…
Μα γιατί επιμένετε να είστε απαισιόδοξος; Η σκέτη απαισιοδοξία αναστέλλει τη δημιουργία. Ο Τσώρτσιλ είχε πει: «είμαι αισιόδοξος γιατί δεν έχει νόημα να είμαι τίποτα άλλο». Αλλά εγώ δεν είμαι αισιόδοξος μόνο γιατί η απαισιοδοξία δεν έχει νόημα. Είμαι αισιόδοξος γιατί η πραγματικότητα μας επιβεβαίωσε. Όταν αναλάβαμε, η χώρα βρισκόταν στη λίστα 301 των ΗΠΑ, μια αρνητική λίστα επειδή είχε χρησιμοποιηθεί πειρατικό λογισμικό στο Δημόσιο. Ξεκολλήσαμε την Ελλάδα από τη λίστα και λίγους μήνες μετά ο Πρωθυπουργός συνάντησε τον Πρόεδρο της Microsoft Μπραντ Σμιθ στο Νταβός και τον έπεισε να επενδύσει στην Ελλάδα. Σε τρία χρόνια η Microsoft, η Amazon, η Google είναι εδώ. Η Ελλάδα έγινε ένα hub για data servers.