Ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης έδωσε στις 23/02/2020 συνέντευξη στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής» και τη δημοσιογράφο Γεωργία Κατσέλη.
Ένα από τα κλικ, στον “ψηφιακό ανένδοτο” που κηρύξατε κατά την ανάληψη των καθηκόντων σας, είναι η δημιουργία μιας ενιαίας “πύλης” της δημόσιας διοίκησης: του www.gov.gr. Πότε ενεργοποιείται το enter για τον πολίτη;
Το gov.gr θα είναι διαθέσιμο – στην αρχική του εκδοχή – μέχρι τα μέσα του 2020 και όντως αποτελεί κεντρικό πυλώνα της προσέγγισής μας: πλέον ο πολίτης θα βρίσκει την υπηρεσία που αναζητά σε ένα μόνο site, με τρόπο απλό και γρήγορο. Έτσι, η ενιαία ψηφιακή πύλη θα αποτελέσει ένα σημαντικό χτύπημα στη γραφειοκρατία, όπως συνέβη και στη Βρετανία με το gov.uk: πέρα από τη συγκέντρωση της πληροφορίας, σταδιακά θα ενοποιηθεί η δομή και η φιλοσοφία των υπηρεσιών που παρέχει ψηφιακά το Δημόσιο, ώστε να γίνουν πολύ πιο φιλικές στο χρήστη και να αποκτήσει το κράτος ενιαίο πρόσωπο.
Το κράτος είναι ένα. Οφείλει να γίνει ένα και στην πράξη.
Ποιες υπηρεσίες θα παρέχει ηλεκτρονικά στον πολίτη;
Το gov.gr στην αρχική του εκδοχή θα περιλαμβάνει το σύνολο των υπηρεσιών που αυτή τη στιγμή παρέχονται ψηφιακά συν δύο πρόσθετες υπηρεσίες που ψηφιοποιούνται για πρώτη φορά: την υπεύθυνη δήλωση και την εξουσιοδότηση. Οι δύο αυτές προσθήκες είναι ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς αρκετά εκατομμύρια συναλλαγές κατ’ έτος θα γίνονται πλέον με ένα κλικ, από το γραφείο ή την κατοικία μας, μέσω του υπολογιστή, ακόμα και του κινητού μας. Φυσικά, όποια υπηρεσία ψηφιοποιείται στο μέλλον θα είναι απευθείας διαθέσιμη στην πλατφόρμα του gov.gr.
Πότε θα γίνει η μετάβαση από την πιλοτική στην καθολική λειτουργία του συστήματος δήλωσης γεννήσεων, με το οποίο τα νεογέννητα θα αποκτούν απευθείας από τα μαιευτήρια ΑΜΚΑ;
Η λογική που ακολουθήσαμε στη διαδικασία δήλωσης γέννησης είναι απλή: ποιο σημείο είναι αυτό που στο οποίο θα βρεθεί σίγουρα ο γονέας; Το μαιευτήριο. Άρα εκεί πρέπει να αρχίζει και να τελειώνει η διαδικασία – και αυτό κάναμε. Πλέον το Ληξιαρχείο, το Δημοτολόγιο, οι ασφαλιστικοί φορείς και τα τρίτα μητρώα θα ενημερώνονται αυτόματα, χωρίς οι γονείς να χρειάζεται να στέκονται σε αλλεπάλληλες ουρές διαφόρων υπηρεσιών – που πολλές φορές δεν βρίσκονται καν στον ίδιο νομό.
Το τελευταίο στάδιο της διαδικασίας είναι το επίδομα γέννησης, το οποίο θα αποδίδεται αυτόματα στους δικαιούχους. Και αυτή είναι ευρύτερα μια νέα φιλοσοφία που θέλουμε να δημιουργήσουμε ως προς τα επιδόματα: οι δικαιούχοι τους να μην χρειάζεται να κινούν οι ίδιοι διαδικασίες. Πρέπει το ίδιο το κράτος να είναι σε θέση να γνωρίζει ποιοι τα δικαιούνται και να τα πιστώνει στους δικαιούχους, χωρίς περαιτέρω διατυπώσεις.
Αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι επιχειρησιακά έτοιμο ώστε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου η νέα διαδικασία να εφαρμόζεται καθολικά. Η εκκρεμότητα αφορά τεχνικά ζητήματα τα οποία μέρα με τη μέρα επιλύονται.
Ήταν θέμα αυτών των εκκρεμοτήτων η επιλογή της πιλοτικής λειτουργίας;
Όχι, θα την επιλέγαμε έτσι κι αλλιώς – και αυτό είναι επίσης ένα θέμα ορθής προσέγγισης αναφορικά με τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Πολλές φορές αυτό που δουλεύει στη θεωρία δεν δουλεύει στην πράξη με τον τρόπο που αναμένει κανείς. Μέσω της πιλοτικής λειτουργίας επιδιώκουμε να δούμε όλα τα λάθη και όλες τις αρρυθμίες του συστήματος, ώστε να τα διορθώσουμε άμεσα. Αυτός είναι ο ταχύτερος και ο αποτελεσματικότερος τρόπος να αναπτύξουμε μια πλατφόρμα που πραγματικά δουλεύει και είναι χρήσιμη
Παράγοντας επιτυχίας της ψηφιακής πολιτικής είναι η απλοποίηση των διαδικασιών. Μετά τα μαιευτήρια ποιο είναι το επόμενο στοίχημα για την εξυπηρέτηση των πολιτών;
Επόμενος στόχος μετά τη γέννηση είναι η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας που σχετίζεται με την απώλεια ζωής. Και εκεί έχουμε παρεμφερή προβλήματα: πολλά μητρώα, πολλές και διάσπαρτες υπηρεσίες που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, εκκρεμότητες που χρειάζονται μήνες για να διεκπεραιωθούν, όπως η σύνταξη χηρείας ή ακόμα και η κάλυψη μέρους των εξόδων κηδείας. Και εδώ θα παρέμβουμε με την ίδια φιλοσοφία, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να συνδέσουμε μεταξύ τους τις υπηρεσίες και να αυτοματοποιήσουμε κατά το δυνατόν τις διαδικασίες.
Επόμενο βήμα επίσης είναι η άυλη συνταγογράφηση, την οποία θα υλοποιήσουμε μέσα στους επόμενους μήνες σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, δηλαδή θα δώσουμε στους ασθενείς τη δυνατότητα να έχουν τη συνταγή του γιατρού τους και σε ψηφιακή μορφή. Πώς θα λειτουργήσει με απλά λόγια: η σύνταξη της συνταγής θα γίνεται ηλεκτρονικά, θα συσχετίζεται με τον ΑΜΚΑ του ασθενούς και θα αποστέλλεται στο κινητό του με μορφή barcode. Φυσικά, αν ο ασθενής το επιθυμεί, θα εξακολουθεί να τη λαμβάνει εκτυπωμένη χωρίς την παραμικρή επιβάρυνση. Ο φαρμακοποιός με τη σειρά του θα εκτελεί τη συνταγή είτε «σκανάροντας» το barcode ή τη συνταγή, είτε αναζητώντας τη συνταγή με τον ΑΜΚΑ του ασθενούς – και σε κάθε περίπτωση, με την αποστολή κωδικού επιβεβαίωσης στο κινητό του ασθενούς για λόγους ασφαλείας.
Αυτές οι παρεμβάσεις θα είναι ενταγμένες στις άμεσες νομοθετικές πρωτοβουλίες σας, ενδεχομένως και σε κάποιο νομοσχέδιο – σκούπα, που θα περιλαμβάνει ευρύτερες ρυθμίσεις κατά της γραφειοκρατίας;
Το gov.gr θεσμοθετήθηκε κατ’ αρχήν στο νόμο 4635/2019, γνωστό και ως «Επενδύω στην Ελλάδα». Είμαστε στη διαδικασία κατάρτισης ενός νομοσχεδίου για τις ψηφιακές υπογραφές και την απομακρυσμένη ταυτοποίηση του πολίτη με τρόπο συμβατό προς την ευρωπαϊκή οδηγία eIDAS. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούμε να εισερχόμαστε με ασφάλεια στην ενιαία ψηφιακή πύλη και θα μπορούμε να διεκπεραιώνουμε μέσω αυτής τις υποθέσεις μας.
Βλέπετε τα ΚΕΠ ως τα one stop shop για το σύνολο των συναλλαγών πολιτών και κράτους;
Ναι, αυτός είναι ο στόχος μας: τα ΚΕΠ να λειτουργούν σε φυσικό επίπεδο όπως το gov.gr στο ψηφιακό, δηλαδή μέσω αυτών να μπορούν οι πολίτες να έχουν πρόσβαση στο σύνολο των δημοσίων υπηρεσιών. Θέλουμε τα ΚΕΠ να γίνουν αρωγός της μετάβασης στο ψηφιακό κράτος, αποτελώντας την εναλλακτική όσων δεν έχουν την δυνατότητα ή τις δεξιότητες να διεκπεραιώνουν τις συναλλαγές τους ηλεκτρονικά. Ταυτόχρονα, θέλουμε να αποτελέσουν το μόνο σημείο επαφής του πολίτη με το κράτος για όσες υπηρεσίες δεν διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά – δηλαδή ο πολίτης να μην χρειάζεται να απευθυνθεί σε καμία άλλη υπηρεσία εκτός των ΚΕΠ. Είναι αλήθεια ότι η κατάσταση που παραλάβαμε δεν ήταν ικανοποιητική, όμως έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες για την αναβάθμιση των ΚΕΠ, τόσο από άποψη υποδομών, όσο και από άποψη αρμοδιοτήτων.
Πρόσφατα τέθηκε σε διαβούλευση το σχέδιο για την ανάπτυξη δικτύων 5G. Πότε θα “τρέξει” η δημοπρασία για τα φάσματα;
Το πρώτο σκέλος της δημοπρασίας για το φάσμα του 5G θα ξεκινήσει πριν από το τέλος του έτους, όπως προβλέπεται στο χρονοδιάγραμμα που έχουμε σχεδιάσει. Και, όπως έχουμε ήδη πει, για πρώτη φορά θα αξιολογηθούν – φυσικά σε συνδυασμό με την οικονομική προσφορά – και οι προοπτικές τεχνολογικής ανάπτυξης των νέων δικτύων.
Πως σκοπεύετε να υπερβείτε τον σκόπελο των αντιδράσεων σε τοπικό επίπεδο, που εγείρουν ζητήματα ασφάλειας για την δημόσια υγεία;
Δεν υπάρχει καλύτερη απάντηση στο φόβο από την τεκμηριωμένη γνώση. Τι μας λέει η αρμόδια Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, η οποία ελέγχει κάθε χρόνο περίπου το 1/6 των κεραιών που βρίσκονται στην χώρα; Ότι μόλις 4 στις 2.600 εκπέμπουν κατ’ υπέρβαση των ορίων που έχει θέσει η χώρα, τα οποία είναι στο 60-70% των διεθνών ορίων, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής, και ότι, σε κάθε περίπτωση, όλες εκπέμπουν κάτω από τα όρια ασφαλείας που θέτει η ICNIRP, η διεθνής επιτροπή που αφορά τις μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Αυτά τα δεδομένα μας δείχνουν ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τους πολίτες και είμαστε σίγουροι ότι οι τοπικές κοινωνίες θα τα ενστερνιστούν, όπως συνέβη σε κάθε σημαντική τεχνολογική μετάβαση που φέρνει σημαντικά οφέλη για τους πολίτες.
Προ ημερών από το βήμα της Βουλής, είπατε ότι θα γίνει ό,τι χρειαστεί για τη διάσωση των ΕΛΤΑ. Περιγράψατε δε, με μελανά χρώματα την τωρινή οικονομική κατάσταση του οργανισμού. Πότε θα παρουσιάσετε το σχέδιο διάσωσής τους και ποιοι θα είναι οι βασικοί άξονές του;
Πράγματι, η κατάσταση στα ΕΛΤΑ είναι οριακή: ενώ το 2014 ήταν κερδοφόρα, καθώς τα ίδια κεφάλαια ανέρχονταν σε 38 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2019 τα ΕΛΤΑ παραδόθηκαν με συσσωρευμένες ζημίες ύψους 115 εκατομμυρίων ευρώ και έλλειμμα περίπου 6 εκατομμυρίων ευρώ το μήνα. Η αναδιάρθρωση του Ομίλου είναι υπό επεξεργασία από το βασικό μέτοχό του, δηλαδή το Υπερταμείο, καθώς και από το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων κάθε κυβερνητικής δομής. Σύντομα όμως θα είμαστε σε θέση να δώσουμε την καλύτερη δυνατή λύση, η οποία θα σέβεται τον Έλληνα φορολογούμενο και θα διασφαλίζει τόσο την εξυγίανση όσο και τη βιωσιμότητα του Οργανισμού.
Τον Μάρτιο του 2016, σε μια από τις καμπές της προσφυγικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα μας, ως διευθυντής ερευνών της ΔιαΝΕΟσις, είχατε παρουσιάσει μια έρευνα στα ευρήματα της οποίας αποτυπωνόταν ο καταλογισμός κακών χειρισμών στην τότε κυβέρνηση. Τρία χρόνια μετά, που το πρόβλημα έχει διαλάβει εκ νέου ανησυχητικές διαστάσεις, μπορείτε να μας πείτε εάν οι χειρισμοί της κυβέρνησής σας είναι οι ενδεδειγμένοι;
Η παρούσα Κυβέρνηση εξελέγη έχοντας ως μια από τις κεντρικές της δεσμεύσεις να αντιμετωπίσει με πιο αποτελεσματικό τρόπο το προσφυγικό – μεταναστευτικό. Πρόκειται για μια κρίση η οποία δεν είναι απλή, ενώ τα αποτελέσματα συγκεκριμένων πολιτικών χρειάζονται ένα ορισμένο διάστημα για να γίνουν εμφανή. Πιστεύω λοιπόν πως ναι, οι χειρισμοί της Κυβέρνησης είναι οι ενδεδειγμένοι και αυτό το βασίζω σε τρία κριτήρια: πρώτον, στην επιτάχυνση των διαδικασιών του ασύλου, δεύτερον στη δημιουργία κλειστών κέντρων και τρίτον στην εξέταση του προβλήματος σε ευρωπαϊκό και όχι σε εθνικό αποκλειστικά επίπεδο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στο κείμενο απολογισμού της διακυβέρνησής του, αναγνωρίζει λάθη και ολιγωρίες στο συγκεκριμένο ζήτημα. Όπως βέβαια λανθασμένη ήταν και κατά τον πρόεδρο του, η τακτική της κυβέρνησής του να μην ελέγξει όλους τους αρμούς της εξουσίας.
Είναι μεγάλος ο πειρασμός να σχολιάσει κανείς την συγκεκριμένη δήλωση, τόσο για το σκεπτικό της, όσο και για τους κινδύνους που εγκυμονεί. Δεν είναι, όμως, δουλειά μου να αντιπολιτεύομαι την αντιπολίτευση, ούτε να κρίνω την πορεία της. Από εκεί και πέρα, θα πω μόνο ότι οι πολίτες στις εκλογές απέρριψαν συνολικά την κατεύθυνση και την φιλοσοφία της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ και όχι απλά την αναποτελεσματικότητά της.