Ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης έδωσε στις 22/11/2020 συνέντευξη στην εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής» και τον δημοσιογράφο Παύλο Παπαδόπουλο.
Μετατρέψατε μια κρίση, τον Κορωνοϊό, σε ευκαιρία για επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ποιες ήταν οι κυριότερες επιτυχίες του 2020;
Σίγουρα το gov.gr αποτελεί για εμάς το μεγαλύτερό έργο των τελευταίων μηνών: από τις 501 υπηρεσίες έχουμε ήδη ξεπεράσει τις 710 και πολύ σύντομα θα έχουμε φτάσει τις χίλιες. Το πιο σημαντικό όμως εδώ είναι ότι οι πολίτες ανταποκρίθηκαν σε αυτή την πρωτοβουλία, εκδίδοντας ηλεκτρονικά πάνω από δύο εκατομμύρια έγγραφα – από τις νέες μόνο υπηρεσίες που δημιουργήσαμε – σε λιγότερους από επτά μήνες.
Παράλληλα, ολοκληρώσαμε μέσα στο αρχικό χρονοδιάγραμμα όλα τα στάδια μέχρι τη δημοπρασία του φάσματος του 5G. Χρειάστηκαν πάνω από 70 διαδικασίες, νομοθετικές και διοικητικές μέσα σε περίπου ένα χρόνο για να μπορέσουμε να δρομολογήσουμε τη δημοπρασία.
Ποιοι είναι οι νέοι στόχοι σας για το 2021. Τι κυοφορείται τώρα;
Εργαζόμαστε ταυτόχρονα πάνω σε πολλά έργα, κάποια εκ των οποίων έχουμε ήδη ανακοινώσει. Ένα από αυτά είναι η εφαρμογή του gov.gr στα κινητά, ενώ μέσω του «Know Your Customer» οι πολίτες δεν θα χρειάζεται πια να προσκομίζουν έγγραφα στις τράπεζες, καθώς αυτά θα αντλούνται απευθείας από την πλατφόρμα, πάντα με τη συγκατάθεση του πολίτη. Τέλος, με το Μητρώο Επικοινωνίας Πολιτών οι πολίτες θα μπορούν να προσδιορίζουν πώς θα επικοινωνεί το Δημόσιο με αυτούς.
Ταυτόχρονα, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στα λεγόμεα «ανοιχτά δεδομένα». Εδώ η εκκρεμότητα της χώρας είναι ξεκάθαρη: ουσιαστικά το κράτος δεν διαθέτει ελεύθερα τα ανωνυμοποιημένα δεδομένα που συλλέγει, ούτε πάντα τα συλλέγει σε μορφή επεξεργάσιμη. Γιατί συνέβαινε αυτό; Κυρίως για δύο λόγους: πρώτον, γιατί υπήρχαν σημαντικές ελλείψεις στο νομοθετικό πλαίσιο – τις θεραπεύσαμε με τον Νόμο για την Ψηφιακή Διακυβέρνηση και με σχετικές υπουργικές αποφάσεις· και δεύτερον, διότι δεν είχαν γίνει οι κατάλληλες τεχνικές και διοικητικές ενέργειες για τη διάθεσή τους.
Τις επόμενες ημέρες θα έχει ολοκληρωθεί η επίλυση αυτών των εκκρεμοτήτων, ώστε μια σειρά από αποθετήρια δεδομένων να είναι πλέον διαθέσιμα με τρόπο αξιοποιήσιμο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, φυσικά με απόλυτο σεβασμό στα προσωπικά δεδομένα. Δεδομένα από κατηγορίες όπως οι συγκοινωνίες, οι μετακινήσεις, η φορολογία και η συνταγογράφηση θα ανοίξουν μέσα από μια νέα πλατφόρμα που ετοιμάζουμε.
Τι αξία έχει αυτό για τους πολίτες: σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μελέτης του ΣΕΒ από το 2018, μιλάμε για πρόσθετα 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ στο ΑΕΠ, πάνω από 1.000 θέσεις εργασίας και περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ σωρευτικά οφέλη εντός 5 ετών από το πραγματικό άνοιγμά τους. Σε αυτά τα στοιχεία συντείνουν όλες οι σχετικές έρευνες και αυτό δείχνουν και τα αποτελέσματα όσων χωρών έχουν υλοποιήσει την πολιτική των ανοιχτών δεδομένων.
To πακέτο του Ταμείου Ανάκαμψης θα έχει σημαντική επίδραση στο σχεδιασμό σας;
Απολύτως. Τα χρήματα του ταμείου ανάκαμψης αποτελούν ένα σχέδιο Μάρσαλ για την εποχή μας. Τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν είναι σε θέση να δράσουν ευεργετικά ως προς την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Και, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, τουλάχιστον το 20% αυτών των χρημάτων θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση ψηφιακών έργων υποδομής. Μας δίνεται έτσι μια δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε το σύνολο της στρατηγικής μας ως προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό και μέσα σε λίγα χρόνια να έχουμε μετασχηματίσει πραγματικά το σύνολο της αλληλεπίδρασης του πολίτη και της επιχείρησης με το κράτος αλλά και τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο το κράτος λειτουργεί εσωτερικά.
Ποιοι είναι οι υπολογισμοί σας για την επίδραση των ψηφιακών αλλαγών στην οικονομική ανάπτυξη και στην κοινωνική συνοχή με ορίζοντα το 2030;
Ήδη η στρατηγική για τα ανοιχτά δεδομένα σε βάθος πενταετίας που αναφέραμε πριν είναι μια ξεκάθαρη ένδειξη της προστιθέμενης αξίας μιας εκ των πολιτικών που θα ακολουθήσουμε. Η σωρευτική επίδραση του συνόλου της στρατηγικής μας προκύπτει σημαντικά μεγαλύτερη.
Για παράδειγμα, ένας παράγοντας που θα καθορίσει τα επόμενα χρόνια είναι το πώς κάθε χώρα θα αξιοποιήσει τις δυνατότητες που φέρνει το 5G. Εδώ έχουμε προβεί σε μια σημαντική καινοτομία: την επένδυση μέσω του Ταμείου «Φαιστός» (το οποίο θα αντλήσει τα πρώτα κεφάλαιά του μέσω του 25% των εσόδων της δημοπρασίας φάσματος του 5G) σε ιδέες και εφαρμογές 5G σε κάθε κλάδο της οικονομίας. Σύμφωνα με μελέτη της Ernst & Young που έγινε για το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, εκτιμάται ότι μέχρι το 2030 το 5G θα δημιουργήσει έως 69.000 νέες θέσεις εργασίας και θα «γεννήσει» ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ως 12,4 δις ευρώ.
Παράλληλα, πολύ σημαντικά θα είναι τα οφέλη από την απλούστευση των γραφειοκρατικών διαδικασιών του ελληνικού δημοσίου. Πρίν την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, ο ΟΟΣΑ είχε υπολογίσει ότι τα διοικητικά βάρη κόστιζαν στο ελληνικό ΑΕΠ 6,8% ετησίως. Το Gov.gr, η ψηφιοποίηση, οι απλουστεύσεις, κάθε νέα ψηφιακή υπηρεσία που προσθέτουμε μέρα με την ημέρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, έρχονται να αφαιρέσουν ένα μικρό κομμάτι αυτού του σημαντικού βάρους για την οικονομία και στην αναπτυξιακή διαδικασία
Τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, τηλεδιασκέψεις: τρεις έννοιες που έχουν γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας τους τελευταίους μήνες. Θα φύγουν μαζί με την πανδημία ή ήρθαν για να μείνουν;
Είναι αλήθεια ότι το πρώτο συνθετικό «τηλέ-» έγινε απότομα κομμάτι της καθημερινότητάς μας, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ότι πρίν. Σε ό,τι μας αφορά, στόχος μας είναι το σύνολο των υπηρεσιών που αναπτύσσουμε να αφορούν τόσο το «τώρα» όσο και το «μετά». Μια από τις υπηρεσίες που καθιερώσαμε ήταν τα «ψηφιακά ραντεβού», δηλαδή η επικοινωνία του πολίτη με τους δημόσιους φορείς μέσω τηλεδιάσκεψης. Αρχικά το εφαρμόσαμε για την απόκτηση κλειδάριθμου από την ΑΑΔΕ – το myAADElive – και για μια σειρά από διαδικασίες στα ΚΕΠ – το myKEPlive. Τα στατιστικά που λαμβάνουμε δείχνουν ότι μέσα σε μια μέρα τον Νοέμβριο διεξάγονται στα ΚΕΠ όσες βιντεοκλήσεις έλαβαν χώρα όλο τον Σεπτέμβριο.
Αυτό μας δείχνει ότι οι πολίτες αναγνωρίζουν τη χρησιμότητα αυτής της πρωτοβουλίας, γι’ αυτό και θα την επεκτείνουμε άμεσα. Θα προχωρήσουμε άμεσα στην ανάπτυξη μιας νέας υπηρεσίας με τον ΟΑΕΔ και ασφαλώς θα ακολουθήσουν και άλλοι φορείς και διαδικασίες: ο πολίτης θα κλείνει το ραντεβού και σε συγκεκριμένη μέρα και ώρα θα επικοινωνεί μέσω τηλεδιάσκεψης με τον αρμόδιο υπάλληλο από το σπίτι ή το γραφείο του. Μάλιστα, μια καινοτομία που θα εισάγουμε στο myOAEDlive σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και τον ΟΑΕΔ είναι και η δυνατότητα συνδρομής διερμηνέα στην τηλεδιάσκεψη.
Γιατί επιλέξατε να βάλετε «κόφτη» στον «κόφτη» για τα SMS του 13033;
Εξ’αρχής είχαμε πεί ότι το 13033 είναι ένα σύστημα ισοδύναμο του χαρτιού. Αντί να χρησιμοποιεί κανείς τη φόρμα της Πολιτικής Προστασίας ή μια λευκή κόλλα χαρτί μπορεί να στείλει ένα δωρεάν SMS σε έναν πενταψήφιο αριθμό, σε ένα σύστημα που δεν κρατά τα δεδομένα, με στόχο ο πολίτης να διευκολυνθεί. Ένας «κόφτης» αρχικά θα απαιτούσε κατάργηση του χαρτιού, κάτι το οποίο θα άνοιγε μια συζήτηση περί ανισοτήτων, ως προς τους συμπολίτες μας εκείνους που δεν είναι εξοικειωμένοι ακόμα και με αυτό το απλό σύστημα, ή για εκείνους που δεν έχουν κινητό τηλέφωνο ή έχουν παραπάνω από ένα. Δεύτερον, θα απαιτούσε ένα σύστημα με άλλη φιλοσοφία, το οποίο θα ξεκινούσε να «κρατά» δεδομένα ώστε να ξέρει στα πόσα μηνύματα θα έπρεπε αρνηθεί την έξοδο. Η φιλοσοφία της ψηφιακής πολιτικής της κυβέρνησης έχει στον πυρήνα της το να ενδυναμώσει τους πολίτες και να τους διευκολύνει.
Ακούσαμε τον Υπουργό Υγείας να ανακοινώνει ότι το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα έχει σημαντική εμπλοκή ως προς τον τρόπο που θα κλειστούν τα ραντεβού με τους πολίτες για το εμβόλιο του Κορωνοϊου. Τι παραπάνω θα μπορούσατε να μας πείτε;
Ο σχεδιασμός μας είναι ο προγραμματισμός του ραντεβού από μεριάς του πολίτη για να μπορέσει να κάνει το εμβόλιο να είναι όσο πιο απλός γίνεται. Έτσι, προφανώς θα αναπτυχθεί ψηφιακή πλατφόρμα στο gov.gr για το κλείσιμο των ραντεβού όσο και τηλεφωνικό κέντρο για εκείνους που δεν έχουν εξοικείωση με ψηφιακά συστήματα. Ωστόσο, προσανατολιζόμαστε και σε ένα πρόσθετο – και πολύ ευκολότερο- κανάλι για τον πολίτη. Εφόσον κάποιος έχει εγγραφεί στην άυλη συνταγογράφηση – και αυτή τη στιγμή περίπου 800.000 συμπολίτες μας το έχουν ήδη πράξει – να μπορεί το ραντεβού για το εμβόλιο να κλειστεί αυτόματα, με τον πολίτη να ενημερώνεται μέσω SMS ή και email για αυτό, με βάση τα στοιχεία που θα έχει δηλώσει κατά την εγγραφή του στο σύστημα. Με αυτά τα πολλαπλά κανάλια εκτιμούμε πως θα είμαστε σε θέση να διευκολύνουμε σημαντικά τη διαχείρηση μιας ιδιαίτερα απαιτητικής διαδικασίας εθνικής σημασίας.