Είναι κοινά αποδεκτό ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός συνιστά μια διαρκή πρόκληση για όλες τις χώρες. Ανεξάρτητα από την πρόοδο που έχουν καταγράψει μέχρι στιγμής, ή ανάδειξη νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων και η εμφάνιση νέων αναγκών μεταβάλλουν τα δεδομένα, τα ζητούμενα και τη θέση κάθε χώρας στην κατάταξή της ως προς τις ψηφιακές της επιδόσεις.
Επί χρόνια, όλοι οι σχετικοί δείκτες κατέτασσαν την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό που όλοι αντιλαμβανόμασταν ως εκκρεμότητα, η πανδημία και η έκτακτη συνθήκη στην οποία υποχρεωθήκαμε να προσαρμοστούμε, το κατέστησαν αναγκαιότητα. Και η άμεση ανταπόκριση του κράτους και της κοινωνίας των πολιτών σε αυτή την αναγκαιότητα αναβάθμισε αυτόματα τη θέση και τις προοπτικές μας.
Η αναβάθμιση αυτή έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευνοϊκή συγκυρία, καθώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί έναν από τους κεντρικούς πυλώνες του Ταμείου Ανάκαμψης. Έτσι, αξιοποιώντας τους πόρους αυτού του σύγχρονου «σχεδίου Μάρσαλ», η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να πολλαπλασιάσει τη δυναμική της υλοποιώντας ακόμα περισσότερες ψηφιακές πρωτοβουλίες και ανατροφοδοτώντας έτσι έναν ενάρετο κύκλο ψηφιακής προόδου. Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι απλά ένας κινητήριος μοχλός, αλλά μια τεράστια ευκαιρία της χώρας να περάσει ομαλά και με ταχύτητα στην Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση.
Σε μια ευνομούμενη πολιτεία, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις, οι ψηφιακές υπηρεσίες του Δημοσίου λειτουργούν προς την κατεύθυνση της εδραίωσης της ισότητας, καθώς εξυπηρετούν κατ’ εξοχήν τους πολίτες που έχουν περισσότερες ανάγκες. Ένα άτομο με αναπηρία, ο κάτοικος ενός ακριτικού νησιού, μια εργαζόμενη μητέρα, αποκτούν πλέον έναν σημαντικό παράγοντα διευκόλυνσης της καθημερινότητάς τους. Γι’ αυτό και η Ενιαία Πύλη Δημοσίου gov.gr ήταν εξαρχής ο βασικός πυλώνας της στρατηγικής μας. Σχεδιάστηκε με τη φιλοσοφία ότι «το κράτος είναι ένα και ως ένα πρέπει να λειτουργεί».
Αρχικά, τον Μάρτιο του 2020, στο gov.gr συγκεντρώθηκαν 501 ψηφιακές υπηρεσίες που παρείχε το Ελληνικό Δημόσιο. Αυτή τη στιγμή, οι υπηρεσίες είναι 1.151 και αυξάνονται καθημερινά. Οι περισσότερες από τις διαδικασίες που οδηγούσαν τους πολίτες στις ουρές κάποιας δημόσιας υπηρεσίας ψηφιοποιήθηκαν: εξουσιοδότηση, υπεύθυνη δήλωση, πιστοποιητικά δημοτολογίου και ληξιαρχικές πράξεις πλέον εκδίδονται ψηφιακά. Απόδειξη της ανταπόκρισης από πλευράς των πολιτών αποτελεί η εκτίναξη των ψηφιακών συναλλαγών από τα σχεδόν 9 εκατομμύρια του 2018 στα 94 εκατομμύρια του 2020.
Παράλληλα με την ενδυνάμωση της καθημερινότητας των πολιτών, διαχειριστήκαμε με επιτυχία δύο σημαντικές προκλήσεις, μια υγειονομική και μια αμιγώς τεχνολογική – τον εμβολιασμό και τη μετάβαση στο 5G. Ως προς τον εμβολιασμό, η Ελλάδα διαθέτει ένα πλήρως ψηφιακό σύστημα για το κλείσιμο των ραντεβού, δείχνοντας ταυτόχρονα μέριμνα για τη σύνδεση της πλατφόρμας με πλήθος φυσικών σημείων επαφής που καλύπτουν το σύνολο της επικράτειας. Όσον αφορά το 5G, η χώρα ολοκλήρωσε εμπρόθεσμα μια πολύ απαιτητική δημοπρασία φάσματος συνδυάζοντας το υψηλό τίμημα με την προοπτική ταχείας ανάπτυξης των δικτύων – κάτι που αποδεικνύεται από την τρίτη θέση στην ΕΕ που μας κατατάσσει το Παρατηρητήριο 5G.
Η εμπιστοσύνη προς το ψηφιακό κράτος χτίζεται όταν αυτό ανταποκρίνεται στις καθημερινές ανάγκες των πολιτών, δημιουργεί τις κατάλληλες προοπτικές για το μέλλον τους και προάγει το αίσθημα ασφάλειας. Αυτό που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας όσοι σχεδιάζουμε δημόσιες πολιτικές είναι ότι, αν τις προηγούμενες δεκαετίες το δυσκίνητο κράτος ήταν πρόβλημα για τους πολίτες του, πλέον στο διεθνοποιημένο περιβάλλον που ζούμε είναι περισσότερο πρόβλημα για τον ίδιο του τον εαυτό – και, ακριβώς γι’ αυτό, πρέπει να αλλάξει.
Τους τελευταίους μήνες, χάρη στην πυκνότητα των γεγονότων, το ελληνικό κράτος και οι πολίτες αποκτούν με ταχείς ρυθμούς ιστορική και θεσμική εμπειρία, εφόδια απαραίτητα για να πετύχουμε την αναγκαία μετάβαση χωρίς να αφήσουμε κανέναν πίσω. Πέρα από το να αποκτούμε αυτοπεποίθηση, αυτό που μας διδάσκει κάθε επιτυχημένη πρωτοβουλία είναι ότι το νέο κοινωνικό συμβόλαιο πρέπει να είναι ψηφιακό, όχι για να αλλάξει η φύση του, αλλά για να διατηρηθεί η ισχύς του.